Özel Araçlar ve Ekipmanlar

1. Prime Mover (Ana Çekici / Güç Ünitesi)

• Genel tanım: Mekanik hareketin kaynağı olan, enerjiyi ilk kez mekanik güce dönüştüren motor veya araç.

• Kullanım alanlarına göre anlamı:

  1. Karayolu taşımacılığı: Tırın sadece çekici kısmı (tractor unit). Dorseyi çeken ve yükün taşınmasını sağlayan araçtır.

  2. Demiryolu: Lokomotifin ana motoru (ör. büyük dizel motor).

  3. Endüstri: Sabit makinelerdeki büyük dizel motor, türbin, buhar makinesi vb.

• Özellikler:

  • Yüksek tork üretir.

  • Taşınan yükün kendi başına hareket edemediği durumlarda çekiş sağlar.

  • Çekilen yükün tipine göre tasarım ve güç seçenekleri değişir.

---

2. Traktör

• Tarım traktörü:

  • Düşük hızda, yüksek çekiş gücü sağlayan, tarlada iş makinelerini (pulluk, ekim makinesi vb.) çeken veya çalıştıran araç.

  • Genelde dizel motorludur.

  • PTO (Power Take-Off) ile tarım aletlerine mekanik güç aktarabilir.

• Karayolu çekici (truck tractor):

  • Tırların ön kısmı olarak da “traktör” denir.

  • Arkasında yarı römork (semi-trailer) çeker.

  • Uluslararası taşımacılıkta yaygın.

---

3. Lokomotif

• Tanım: Demiryolu araçlarını ray üzerinde çeken motorlu araç.

• Türleri:

  1. Buharlı lokomotif (günümüzde neredeyse sadece nostalji ve turizmde kullanılır).

  2. Dizel lokomotif (dizel motor → jeneratör → elektrik motorları).

  3. Elektrikli lokomotif (katener hattı veya üçüncü raydan aldığı elektrikle çalışır).

  4. Hibrit lokomotif (dizel ve elektrik kombinasyonu).

• Özellikler:

  • Çok yüksek çekiş gücü sağlar.

  • Birden fazla lokomotif bir trenin önünde veya ortasında görev yapabilir.

---

4. Özel Çekiciler

• Tanım: Standart çekicilerden daha yüksek çekiş gücüne, özel şasi yapısına ve ekstra aks sayısına sahip ağır hizmet araçları.

• Kullanım alanları:

  • Ağır ve gabari dışı yükler: Rüzgar türbini kanatları, büyük transformatörler, iş makineleri, gemi parçaları vb.

  • Askeri araç taşımaları.

  • Endüstriyel ekipman taşıma.

• Teknik özellikler:

  • Çoğu zaman çoklu motor desteği veya takviye şanzıman bulunur.

  • Yük dağılımı için ek aks ve takviye süspansiyon sistemleri.

  • Çoğu modüler treyler ile birlikte çalışır.

---

📊 Karşılaştırma Tablosu